La boa (cagada de vaca) qu’èra, e qu’ei encòra ua matèria de las fondamentaus entà’u monde paisan. Sense boa, nat hems…
Ua pròva linguistica : la quantitat de mots gascons entà nomar aquerò.. !
La bosa (Gèrs, Comenges, Gironda). Qu’existava en occitan ancian (la boza), passat en occitan lengadocian e en francés. En gascon, que s’emplega dens los parlars de qui tòcan lo lengadocian.
Etimologia : Los especialistes non son pas segurs d’arren. Ipotèsi prumèra : « bosa » que seré un adjectiu substentivat derivat deu mot galés : *bau -osa (la boue). Ipotèsi dusau : « bosa » que vengueré de *bovosa derivat deu latin bos (bœuf). Tot’un las duas ipotèsis non son pas brica seguras (problèmas fonetics e morfologics)…
La boa (Astarac / Rustan / Manhoac)
Era boassa (Sud Comminges) = boa + sufixe pejoratiu -assa.
Aqueth mot qu’ei emplegat sonque dens quauques parçans de Gasconha.
Etimologia : Las ipotèsis que son las madeishas coma las de « bosa ».
De notar : « la boue » en gascon non se ditz pas jàmes « la boa » mes « la hanga/hanca ».
La/era hemsa (Biarn, Lanas).
Era hiensa (costalats de Tornai)
Ua lhassa (costalats de Bigòrra).
Etimologia : Tots aqueths mots que son tirats deu gascon « hems/ hiems / hiens » = le fumier, feminisat. Latin « fimus/femus » = hems.
La pauta (Lanas, montanhas de Bigòrra).
La taupa : metatèsi de pauta emplegada de cap à Mesòs (Lanas)
Lo pautèr, pautèir (Medòc) : quantitat de boa.
Era patsa (Aura).
Era pàdia / era padiada (Vath d’Aran).
Etimologia . En catalan pirenean qu’avèm « palter /palterada » = quantitat de boa. Lo L catalan que’s cambia en U en gascon (palter>pauta). Joan Coromines que mos ditz que cau cercar l’etimologia dens lo latin puls-pultis/pultes : bròja de haria.
Au contra, un ligam dab « pipaut/a » = malpropre, dégoûtant… n’ei pas possible. Joan Coromines, qu’avança qu’aqueth mot volèva díder bèth prumèr « pèc ». Qu’ei tostemps lo sue sens en aranés e benasqués. E lo ligam vertadèr que seré meslèu dab los mots gascons « pèpi/a, pepiòt, pepiar, arrepepiar… ».
La leda / lèda / lo ledòc (Lanas)
La lèuda (est Bigòrra)
La lea : boa abarrejada dab aiga entà mant’un usatge.
Etimologia : ???? un ligam dab « lèd/lèu » temptant…. Mes sense conviccion…
Lo de qui at sap, qu’at diga.. !
