La parabòla "Lo hilh prodigue"

Parabòla deu hilh prodigue dens mon paraulís garonés deu bòrd de Sent-Macari. [Gaby]

1. Un òme avè(va) sonque dus hilhs. Lo mèi june dixut a son pair : "Quò’s temp qu’èsti mon mèste e qu’augi sòs. Fau que pusqui me’n anar e que vegi peís. Partatjatz vòste bien e balhatz-me çò que divi auger." "Ò, mon hilh, ce dixut lo pair, coma vodràs. Ès un meixant e seràs punit." Pui, dubrent una tireta, partatgèt son bien e ne’n hasut duas parts.

2. Pauc de jorns après, lo meixant hilh se’n angut deu vilatge en hasent lo loriós e xens díser adiu a digun. Traversèt bien de lanas, bòis e ribèiras, e arribèt dens una granda vila, ont despensèt tots sons sòs. Au cap de quauques mes, falut que vendussi ses pelhas en d’una vielha fama e que se loguèssi vailet : l’envièren aus camps per gardar los ases e los beus.

3. Lavetz, estut bien malurós. N’aujut pas mèi de lèit per dromir la nuit, ni mèi nat huc per se cauhar quora hasèva frid. Avè(va) a còps tant hame que s’auré bien minjat aqueras hulhas de caulet e aqueths fruits porrits que mínjan los pòrcs ; mès digun li balhèva (pas) ré.

4. Un desser, lo vente voit, se dixèt tombar sus un selòt, gueitant per la frièsta los ausèths que volèvan leugèirament. Apui vit paréixer la luva e les estelas, e se dixut en plorant : "Labàs, l’ostau de mon pair es plen de vailets qu’an pan e vin, eus e hormatge, coma ne’n vòlen. Pendent ’queth temps, jo, me mòri de hame ací.

5. E bé, vau me levar, me’n angrèi trobar lo pair e li dirèi : "Hasuri un pecat quora voluri vos dixar. Aujuri grand tòrt, e fau que me puníssitz, ec sabi. M’apèritz pas mèi vòste hilh, treitatz-me coma lo darrèir de vòstes vailets. Esturi copable, mès perissèvi lunh de vos." "

6. Lo pair èra dens son casau e acabèva d’arrosar ses flors ; vesitèva los pomèirs e los rasims. Quora vit venir suu camin son hilh tot caperat de susor e de possièra, rossegant la cama, ec podèva a pena créser
Se demandèt se falèva que lo punissi o que li perdonèssi. A la fin, demb los plors dens los ulhs, parant los braç, se gitèt a son còth e lo potonegèt.

7. Apui hasut xeitar son hilh ; aperèt ses gents e los vesins : "Vòli l’aimar coma avant, lo praube dròlle, ce dixut talèu qu’estúren amainats. Es estat prampó punit : que digun li repròixi ré, adara. Venetz lo véser ; portatz-li viste una bròia vèsta, botatz-li un anèth au dit e novèras cauçuras aus pès. Poiratz tabé gahar fesans, guits, e menhar un vetèth tuvadeir ; vam béver, minjar amassa e hèser una granda hèsta."

8. Los vailets aubeíren au mèste e botèren un bròi tavalhon sus la taula. Au mème moment, lo hilh ainat se’n tornèva de la caça demb sons cans : "Qu’es aquera gatiborra ? s’escridèt en jurant. Cresi que càntatz achí ; ’quò’s pas tròp lèu que torni. Ètz pèc, mon pair ?"

9. "No, mon hilh, n’en sui pas, ce respondut lo vielh. Se hèsi aquò, ’quò’s perque sui tot joiós. Càntam e som urós, perque am de qué. Qu’ec vòlis o no, fadrà que cantis tu tabé e que te rejoïssis demb nosauts, perque ton frair qu’èra mòrt es reviscolat. ’Quò’s coma se venèva de nèixer ; geir èra perdut, anuit l’am retrobat."